I. ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC
1. Một số loài baba thường gặp:
Baba là động vật thuộc lớp bò sát, bộ rùa, họ baba (Trionychidae). Ở nước ta có nhiều loài, nhưng nuôi phổ biến và hay gặp đó là:
- Baba trơn còn gọi là baba hoa (Trionyx sinenis).
- Baba Nam Bộ còn gọi là cù đinh (Trionyx cartilagineus).
- Baba gai (Trionyx steinachderi) được nuôi phổ biến ở Nghệ An. Loài này có đặc điểm: Thân to dài, gai phân bố rải rác ở mai, có một đường gân rõ ở sống lưng, tốc độ tăng trưởng nhanh, giá trị dinh dưỡng cao và dễ bán.
2. Tập tính sống:
- Baba thở bằng phổi, sống ở dưới nước là chính nhưng vẫn có lúc ở trên cạn.
- Thích sống chui rúc vào hang, hốc, khe đá có lúc chúng lặn sâu 4 -5m dưới đáy sông hồ.
- Nhiệt độ thích hợp cho baba sinh trưởng 25 -32oC, ở nhiệt độ 12oC baba ngừng ăn, dưới 12oC baba ngừng hoạt động tìm nơi trú rét.
- pH thích hợp: 7-7,5
- Baba là loài ăn tạp, khi đói chúng có thể ăn lẫn nhau.
3. Sinh trưởng và dinh dưỡng:
- Baba là loài động vật biến nhiệt, sinh trưởng và phát triển tốt trong các mùa có thời tiết ấm áp. Tuy nhiên vào mùa hè khi nhiệt độ quá cao baba rất dễ chết.
- Sau khi trứng nở ra con, ương 2-3 tháng, baba đạt cỡ 85 -100g/con. Nếu ương tốt baba đạt cỡ 100 -150g/con.
- Sau 1 năm nuôi thương phẩm baba đạt trọng lượng 0,8 -1,2kg/con.
- Thức ăn chủ yếu của baba là động vật như: Cá, tép, cua, ốc, giun đất, côn trùng thủy sinh, phụ phẩm lò mổ...
4. Sinh sản:
- Mùa sinh sản: Bắt đầu từ mùa xuân đến cuối thu.
- Baba là loài thụ tinh trong, đẻ trứng trên cạn, nơi đất xốp.
- Trong tự nhiên baba thường tự làm tổ để đẻ. Thời gian trứng baba nở ra con khoảng từ 70- 80 ngày. Nở được ít phút baba con tự tìm đường bò xuống nước.
- Baba gai cỡ trên 3 tuổi mới đi đẻ, một năm chỉ đẻ 1-2 lần. Mỗi lứa đẻ 10 -11 trứng. Baba cỡ 2 kg mỗi lứa đẻ 10 -15 trứng.
+ Đối với con đực: Cổ và đuôi dài hơn con cái, có thể vươn tới tận cuối mai của nó.
+ Đối với con cái: Tròn và dày mình hơn, đuôi và cổ mập hơn con đực.
II. KỸ THUẬT NUÔI BABA GAI THƯƠNG PHẨM:
1. Điều kiện ao, bể nuôi:
- Nguồn nước thuận tiện, không ô nhiễm.
- Diện tích + Bể nuôi: 20 -50m2, độ sâu: 1 - 1,5m
+ Ao nuôi: 100 -500m2, độ sâu: 1,5 - 2m
- Hình dạng ao, bể nuôi thường là hình chữ nhật.
- Đáy ao, bể nên có 1/2 diện tích cát mịn sạch có độ dày 15 -20cm.
- Đáy ao, bể nghiêng dần về phía cống thoát. Ở góc ao, bể có lối cho baba bò lên vườn hoặc bãi nghỉ của baba phơi nắng khi cần thiết.
- Cống cấp và cống thoát riêng biệt, có lưới sắt chắn tránh baba chui ra.
- Bãi đẻ được xây gần ao, bể nuôi; và ở xung quanh phải xây tường bảo vệ.
2. Chuẩn bị ao, bể nuôi:
- Hàng năm trước vụ nuôi, ao và bể phải được vệ sinh sạch sẽ, diệt hết mầm bệnh. Đối với các ao, bể nuôi từ năm thứ 2 trở đi việc tẩy dọn phải được tiến hành chu đáo, thay lớp cát cũ bằng lớp cát mới sạch, mịn.
- Bể và ao mới xây cần được rửa nhiều lần. Nếu là bể xi măng nên ngâm với cây chuối hột 10 - 15 ngày trước khi đưa vào nuôi, còn đối với ao nuôi xử lý bằng vôi bột với lượng 10 -15kg/100m2.
- Nước trước khi đưa vào ao nuôi cần phải lọc qua lưới.
3. Thả giống:
Mùa vụ thả baba giống thường bắt đầu từ tháng 2 -3 hàng năm.
a. Chọn baba giống:
- Kích cỡ giống: 100 - 150g/con.
- Ngoại hình mập, da bóng, không bị xây xát hoặc bị dị hình, dị tật.
- Khoẻ mạnh, đồng đều, không bị nhiễm bệnh, hoạt động nhanh nhẹn.
- Giống khoẻ: Khi bị lật ngửa nó sẽ tự lật sấp trở lại.
- Nếu giống yếu: Bò chậm, cổ rụt không hết, mắt có tinh thể màu đục.
- Nên chọn mua giống ở những nơi có địa chỉ tin cậy.
b. Mật độ thả:
Mật độ từ 0,5 -1con/m2, tùy điều kiện gia đình có thể nuôi tới 2-5 con/m2
4. Quản lý và chăm sóc:
a. Quản lý:
- Nguồn nước đưa vào ao, bể nuôi luôn đầy đủ và sạch.
- Kiểm tra bờ ao, rào chắn thường xuyên đặc biệt vào những ngày mới thả giống, trời mưa to.
- Hàng ngày theo dõi sức ăn của baba để điều chỉnh thức ăn cho phù hợp.
- Phát hiện kịp thời những hiện tượng bất thường để xử lý.
- Nếu không có điều kiện thay nước thường xuyên và triệt để cho ao, bể thì cứ 15 -30 ngày lại phải khử trùng cho ao, bể một lần bằng vôi bột với lượng 1,5 -2kg/100m3 nước.
b. Chăm sóc:
- Thức ăn là động vật còn tươi sống như: Tôm, cá tạp, moi, gion, dắt, giun, ếch nhái, các loại phụ phế phẩm của lò mổ, thịt động vật kém phẩm chất, giun đất, cá tép khô… và bột ngũ cốc, tất cả xay nhỏ với tỷ lệ động vật / thực vật là 3/1. Lượng thức ăn cho ăn mỗi ngày trung bình bằng 10% trọng lượng.
- Cách cho ăn:
Cho ăn ngày 2 lần ở những vị trí cố định. Cho ăn vào sàng (mẹt, nia...) ngập trong nước 20 -30cm. Sau mỗi lần cho ăn nên kéo lên kiểm tra và vệ sinh.
* Chú ý:
- Thức ăn phải được rửa sạch, băm nhỏ (phù hợp kích cỡ miệngp), nếu ươn hôi phải được nấu chín, không cho ăn thức ăn mặn và bị ẩm mốc.
- Giảm lượng thức ăn khi nhiệt độ xuống thấp kéo dài.
- Sau khi thay nước xong baba có thể bỏ ăn 2 -3 ngày.
- Tránh gây tiếng động mạnh khi cho ăn, khi thay nước,
4. PHÒNG VÀ TRỊ MỘT SỐ BỆNH THƯỜNG GẶP:
a. Phòng bệnh:
Để phòng bệnh cần:
- Chọn baba giống phải đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng.
- Trước khi thả giống phải tắm bằng dung dịch Sulfat Đồng với liều lượng 8g/m3 trong thời gian 20 -30 phút để phòng bệnh nấm và ký sinh đơn bào.
- Cuối vụ khử trùng ao, bể nuôi bằng cách bón 10 -15kg vôi /100m2.
- Không nên để thức ăn dư thừa.
- Định kỳ 15 - 20 ngày / lần hoà nước vôi với lượng1,5 -2kg/100m3 té cho ao, bể nuôi.
- Những ngày nhiệt độ nước 18 -250C, dùng dung dịch Sulfat đồng (CuSO4) với nồng độ 8g/m3 hoặc thuốc tím nồng độ 20g/m3. Mỗi ngày tắm1 lần / 30 phút để phòng bệnh nấm thuỷ mi.
- Khi bị bệnh phải nhốt riêng để điều trị đồng thời nhanh chóng vệ sinh môi trường ao nuôi.
- Không nuôi ở mật độ quá dày.
b. Trị một số bệnh thường gặp:
* Bệnh sưng cổ:
+ Dấu hiệu bệnh:
Cổ baba bị sưng, nhiều con nặng không thể rụt cổ vào mai được.
+Chữa trị:
Trộn một số thuốc như: Tetracycline, Chlorocid hoặc Sunfamid vào thức ăn của baba, cho ăn trong 3 ngày liền. Ngày đầu trộn 0, 2g thuốc /1kg thức ăn, những ngày sau trộn 0, 1g thuốc/1, 0 kg thức ăn.
*Bệnh nấm thủy mi:
+Dấu hiệu bệnh:
Trên da, cổ chân xuất hiện những vùng trắng xám, trên đó có các sợi nấm mềm. Sau vài ngày sợi nấm phát triển thành búi trắng như bông, có thể nhìn thấy bằng mắt thường (khi baba ở dưới nước sẽ nhìn rõ sợi nấm hơn). Bệnh có khả năng lây lan rất nhanh.
Bệnh thường xuất hiện ở những ao nuôi với mật độ dày, nước nhiễm bẩn. Bệnh phát triển mạnh ở nhiệt độ nước 18 -250C. Bệnh thường xuất hiện vào mùa đông, mùa xuân và khi trời mưa kéo dài.
+Chữa trị:
Dùng dung dịch Sulfat đồng ( CuSO4) với nồng độ 8g/m3 hoặc thuốc tím nồng độ 20g/m3. Mỗi ngày tắm 30 phút. Làm liên tục trong vòng 1 tuần.
* Bệnh ký sinh đơn bào:
+Dấu hiệu bệnh lý:
Khi ký sinh trùng phát triển nhiều có thể thấy rõ bằng mắt thường, trong như những sợi bông. Nếu không quan sát kỹ trên kinh hiển vi rất dễ nhầm tưởng sợi nấm thuỷ mi. Thường ký sinh ở trên da, cổ và kẽ chân baba. Ký sinh trùng có dạng hình chuông hoặc hình phễu lật ngược. Bệnh này thường gây chết hàng loạt khi baba còn nhỏ.
+Chữa trị:
Dùng dung dịch Sulfat đồng ( CuSO4) với nồng độ 8g/m3 hoặc thuốc tím nồng độ 20g/m3. Mỗi ngày tắm1 lần / 30 phút. Làm liên tục trong vòng 1 tuần.
5 THU HOẠCH VÀ VẬN CHUYỂN:
a. Thu hoạch:
Sau 9-10 tháng nuôi nếu thấy baba đã đạt cỡ thương phẩm (từ 500gt/con trở lên) thì tiến hành thu hoạch.
Có thể thu tỉa bằng cách tháo bớt nước trong ao, bể để mò bắt từng con. Nếu thu toàn bộ, phải tháo cạn nước và bắt từng con. Khi bắt cần phải nhẹ nhàng không làm xây xát da, không dẫm lên lưng baba, không nhốt baba quá dày, tránh chúng cào vào lưng cắn nhau gây tổn thương . Giữ những con nhỏ để nuôi tiếp hoặc chọn những con lớn để nuôi vỗ cho đẻ lấy giống năm sau.
b. Vận chuyển:
Trước khi vận chuyển không để baba ở trong nước mà để ở nơi ẩm. Dụng cụ chứa baba có thể là bị cói, giỏ cói, sọt hay thùng gỗ thoáng, có lót bèo để giữ ẩm. Xếp một lớp bèo, một lớp baba, tốt nhất là ngăn cho mỗi con ở một ô. Nếu vận chuyển vào trưa nóng thì dùng đá bọc vải để lên trên cho nước mát chảy xuống. Nếu vận chuyển qua đêm thì khi nghỉ đêm phải tháo ra, sáng hôm sau đóng lại. Chú ý mọi thao tác đều phải nhẹ nhàng.
Blogger Comment
Facebook Comment